SPL là gì? Cách chọn loa theo SPL

Các giải pháp âm thanh

1. SPL là gì?

SPL (Sound pressure level) – nghĩa tiếng việt là mức áp suất âm thanh, thể hiện độ lớn của âm thanh tại một điểm cụ thể trong không gian. Đơn vị đo SPL là dB (đề-xi-ben). SPL là một thông số cực kỳ quan trọng trong việc đánh giá mức độ nghe rõ âm thanh khi lắp đặt loa.

2. Bảng mức độ ồn môi trường thông thường

Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường gặp hiện tượng “hiệu ứng che lấp” (masking effect) bởi tiếng ồn nền – có nghĩa là tiếng ồn nền như tiếng động cơ, xe cộ, tiếng nói chuyện… ) sẽ che lấp âm thanh có tần số tương tự khiến cho người nghe không nghe rõ có thể là âm thanh nhạc nền, âm thanh thông báo...

Vì vậy, trước tiên để chọn được loa phù hợp chúng ta cần biết khu vực lắp đặt loa có mức độ tiếng ồn nền như thế nào.

Nhưng trên thực tế, không phải lúc nào chúng ta cũng có thể trực tiếp đến tận nơi để đo được độ ồn môi trường. Chúng ta buộc phải giả định dựa trên kinh nghiệm hoặc tham khảo bảng mức độ ồn môi trường thông thường như dưới đây:

3. Quy tắc chọn loa theo SPL

SPL so với tiếng ồn nền

Về nguyên tắc, chúng ta phải chọn loa có SPL cao hơn so với mức ồn môi trường để đảm bảo nghe rõ âm thanh.

a) Trong thông báo: SPL của loa cao hơn tiếng ồn môi trường ít nhất từ 6 dB đến 10 dB. Đặc biệt trong hệ thống báo cháy chúng ta cần tuân thủ theo các tiêu chuẩn PCCC “TCVN 3890:2023”.

b) Nhạc nền BGM: mức SPL của loa cao hơn ít nhất 3 dB so với tiếng ồn môi trường.

c) Âm nhạc biểu diễn

Mặc dù về cơ bản SPL của loa phải cao hơn tiếng ồn môi trường khoảng 15 – 20 dB, nhưng do đặc thù của âm nhạc biểu diễn cần âm thanh sống động và mạnh mẽ, vì vậy tùy theo địa điểm và mục đích sử dụng mà chúng ta có thể chọn cho phù hợp, thông thường mức SPL của loa có thể đạt tới 95 dB trở lên, và càng yên tĩnh thì dải động của âm nhạc thể hiện được càng tốt hơn.

Dù vậy, SPL cũng cần tuân thủ theo các quy định để bảo vệ thính giác của người nghe, đồng thời vẫn đảm bảo trải nghiệm âm nhạc trọn vẹn và sống động.

Yếu tố ảnh hưởng đến SPL tại vị trí nghe – điểm cần lưu ý để nghe rõ âm thanh khi chọn loa

SPL phụ thuộc 2 yếu tố chính là mức công suất vào loa và khoảng cách từ loa tới vị trí nghe. Cụ thể nếu muốn âm thanh tại điểm nghe to và rõ ràng cần xem xét tới công suất của loa và khoảng cách từ loa. Điều này thể hiện bằng công thức sau:

SPL(dB) = SPL(1W/1m) – 20*log(khoảng cách từ loa) + 10*log(công suất loa)